18/11 18 NOVEMBER 2010 - Fedasil, de dienst die asielzoekers opvangt, legde vandaag een uurtje het werk neer om te protesteren tegen de personeelsproblemen op de dienst. Ondertussen raakte bekend dat het aantal asielzoekers einde dit jaar boven de 27.000 zal uitkomen. De Kamercommissie Binnenlandse Zaken wijdde in oktober een groot debat aan de asielcrisis en de Senaat doet dat volgende week. Staatssecretaris voor Migratie Melchior Wathelet (cdH) bereidt bovendien een hervorming van de asielwet voor, maar zolang de regering in lopende zaken zit, ligt dat moeilijk. Een stand van zaken.
Fedasil, die dienst die instaat voor de opvang van asielzoekers, legde vandaag een klein uurtje het werk neer omdat de contracten van het personeel op 31 december aflopen en de personeelsleden nog niet weten of hun baan verlengd wordt. De dienst wil ook meer personeel omdat het aantal op te vangen asielzoekers almaar stijgt. De dienst wil maandag e.k. de hele dag het werk neerleggen. Ondertussen swingt het aantal asielzoekers de pan uit. Is de toestand zo dramatisch?
WAT IS HET PROBLEEM?
* Einde oktober had het Commissariaat-generaal voor de vluchtelingen en staatlozen (CGVS) al 15.837 asielaanvragen binnen voor dit jaar. In 2010 zullen zeker 20.000 asielvragen ingediend worden. Maar slechts in 13.160 gevallen werd die aanvraag tot nu toe voor de eerste keer ingediend. Omdat één asielaanvraag gemiddeld 1,3 personen vertegenwoordigd, zullen in 2010 meer dan 27.000 mensen asiel gevraagd hebben in ons land. Daarvan zijn ongeveer 22.000 mensen "nieuw".
* Deze mensen komen vooral uit Kosovo, Irak, Rusland, Guinee en Afghanistan. Staatssecretaris Melchior Wathelet (cdH) wijst er daarom op dat decollectieve regularisatie géén aanzuigeffect had. "Deze landen zijn helemaal anders dan de landen waaruit de geregulariseerden komen. De herkomstlanden van de asielzoekers zijn staten waar wel degelijk serieuze politieke problemen zijn en ook alle ons onmringende landen kennen een stijging van het aantal asielzoekers. De regularisatie had dus geen aanzuigeffect", zo zegde hij aan Kamerlid Filip De Man (VB), die deze verklaring op enig gelach onthaalde.
* Meervoudige asielaanvragen komen vooral van Afghanen, Russen en Irakezen. Sinds 1 januari 2010 treedt de regering op tegen dit soort aanvragen. In totaal werd 892 keer opvang geweigerd aan personen die al voor de derde keer een asielaanvraag hebben ingediend zonder dat er een nieuw element in hun dossier was.
* In Europa tellen alleen Zweden en Cyprus nog meer asielaanvragen per inwoner. België krijgt per inwoner drie keer zoveel asielaanvragen binnen als Nederland of Frankrijk en vier keer zoveel als Duitsland. Nochtans werd dit jaar (tot einde oktober) slechts 20,2% van hen als vluchteling erkend.
* Ondertussen groeit de achterstand bij de diensten die de asielverzoeken moeten afhandelen: bij het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen bedraagt hij nu al 10.677 dossiers, dubbel zoveel als op 1 januari 2009. En hij stijgt nog altijd. De asielprocedure duurt daardoor gemiddeld 13 maanden, beroepsprocedures inbegrepen, zo zegt Wathelet.
* De opvangcentra zitten vol. In België heeft iedere asielzoeker recht op materiële opvang (een dak, eten, gezondheidszorg e.d.). Daarvoor heb je 19.561 plaatsen bij Fedasil. De begroting van Fedasil bedraagt 340 miljoen en in 2011 430 miljoen, bijna het dubbele van 2005. En toch is dat nog niet genoeg.
* Tijdens het voorbije jaar moesten al 6.242 asielzoekers worden weggestuurd zonder opvang. Die kunnen dan ofwel bij rijke familie in België terecht, ofwel bij het OCMW, dat hen het leefloon moét uitkeren. Er is dus nog altijd financiële steun. Tijdens het asieldebat in de Kamer viel Yvan Mayeur (PS) scherp uit: "Deze 6.242 niet-toegewezen personen worden naar het OCMW van de stad Brussel gestuurd, omdat hun officiële verblijfplaats Brussel is. Ons OCMW moet opdraaien voor de kosten van al die mensen. Dat kan niet, er moet dringend een spreidingsplan komen om ervoor te zorgen dat het hele land, àlle gemeenten, een deel van de lasten van Brussel draagt. De wet moet veranderd worden", zo zegde Mayeur. Terzake ging Bart Somers (Open Vld) akkoord met een spreidingsplan, maar alleen als de asielzoekers ook effectief in de gemeente wonen waar ze officieel verblijven. Er komt evenwel geen nieuw spreidingsplan.
* Asielzoekers die geen opvang krijgen, kunnen die bovendien via dekortgedingrechter eisen. De overheid moet nu al voor ruim 300.000 euro aan dwangsommen betalen en enkele weken terug nog raakte bekend dat een Congolees vier auto's en vijftien computers bij Fedasil liet inbeslagnemen omdat de staat een dwangsom van maar liefst 15.500 euro niet had betaald. De arbeidsrechtbank van Brussel wilde "een signaal" geven aan de overheid. Helaas is dat signaal verkeerd, want een niet-toegewezen asielzoeker heeft wel degelijk opvang omdat de OCMW-wet hem die nog altijd geeft. Hoeveel rechtszaken momenteel tegen Fedasil hiervoor lopen kon men twee weken na de vraag om dit mee te delen nog niet zeggen.
* Als alles vol is, stopt Fedasil de asielzoekers dan maar op hotel. Daar zitten nu zo'n 1.093 mensen. Dat is goedkoper (36 euro) dan ze in een opvangcentrum (43 euro) steken, maar het wekt in het buitenland wel een erg rijkelijke indruk en heeft dus een aanzuigeffect.
* En tenslotte: in de opvangcentra verblijven nog altijd 18% mensen die er niet thuishoren, zoals erkende vluchtelingen, illegalen die een regularisatie hebben aangevraagd en geregulariseerden die geen woning hebben gevonden. Bovendien, zo zegde staatssecretaris Wathelet aan Nahima Lanjri (CD&V), zitten momenteel nog 368 asielzoekers uit de Europese Unie in de opvangcentra. België is het enige land dat EU-burgers de mogelijkheid biedt om asiel aan te vragen.
WAT DOET COURARD?
Staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie, Philippe Courard (PS), is verantwoordelijk voor de opvang. Hij vreest dat we tegen einde 2010 minstens 25.000 opvangplaatsen nodig hebben. Courard wil dus opvang bij creëren.
* Hij nu laat vier militaire domeinen en een site van de Civiele Bescherming verbouwen om daar bijna 2.500 extra plaatsen te creëren. Bastenaken, Bierset en Helchteren krijgen tegen 1 december 2010 telkens 550 plaatsen, zo zegde defensieminister Pieter De Crem (CD&V) in de Kamer aan Sarah Smeyers (N-VA) en Annick Ponthier (VB). En Waut Es, woordvoerder van staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie Philippe Courard (PS), voegde daaraan toe: "En dan komen er nog 512 in Weelde (Ravels) en 250 in Gembloers. Maar ik wil geen datum van opening aankondigen."
* Daarnaast komt er ook nog 26 miljoen extra om de gemeenten toe te laten om 2.000 nieuwe lokale opvanginitiatieven voor asielzoekers (LOI's in vakjargon) uit te bouwen. Het gaat dan om woningen of appartementen. Momenteel heeft een op de vijf gemeenten geen LOI, maar Courard wil de gemeenten daartoe toch niet dwingen.
Tijdens het asieldebat lanceerde Theo Francken (N-VA) de idee om de asielopvang door middel van een openbare aanbesteding aan de goedkoopste bieder toe te wijzen. Francken zegde dat dit in Frankrijk zo is. "De opvang van een asielzoeker kost in Frankrijk 24,8 euro per dag, in België loopt dat op tot 40 euro per dag. De begroting van Fedasil is in twee jaar tijd met 60% gestegen. Een openbare aanbesteding zou een oplossing zijn", vond Francken, maar Courard antwoordde hierop niet.
WAT DOET WATHELET?
* Staatssecretaris voor Migratie Wathelet probeert de instroom van asielzoekers te beperken door ontradingscampagnes te organiseren in de regio's van waaruit veel asielzoekers komen, die nooit erkend kunnen worden als vluchteling, zoals Kosovo en Servië. "Daarvoor hebben we nu vijf mensen in dienst. Die hebben dit jaar al 33 opdrachten uitgevoerd", zo zegde hij. Wathelet zelf heeft die landen nog maar een maand geleden bezocht, maar desondanks prijkt Kosovo alweer bovenaan bij het aantal asielaanvragen.
* Ook laat hij de dossiers van asielvragers uit landen waaruit bijna niemand wordt erkend, versneld behandelen om zo de instroom af te remmen. Wathelet keerde zich tegen de idee van Sarah Smeyers (N-VA) om een versnelde asielprocedure voor aanvragers uit "veilige landen" in te voeren. "In Frankrijkbestaat dat systeem, maar daar wordt toch ook nog 34% van de aanvragers uit die landen als vluchteling erkend. Terwijl in België in totaal maar 25% van alle aanvragers wordt erkend", zo zegde de staatssecretaris. Wathelet zegde dat hij de asielcrisis wil tegengaan door een systeem van prioritaire behandeling: "Als het aantal aanvragen uit een bepaald land stijgt, dan behandelen we die zaken met voorrang, zodat ze sneller vooruitgaan en de betrokkenen minder lang in de opvang verblijven. Dat doen we nu bv. met aanvragen uit Kosovo en Armenië".
* Wathelet wil ook de productiviteit van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen opdrijven. "In 2009 behandelde het 700 dossiers per maand, nu 876. In Frankrijk duurt de asielprocedure 18 maanden", zo zegde hij tijdens het asieldebat aan Nahima Lanjri (CD&V).
* Wathelet bereidt verder een hervorming van de vreemdelingenwet voor. Die hervorming betreft dus niet alleen de asielwetgeving, maar ook andere aspecten. Hij wil de hervorming in de mozaïekwet stoppen die op 6 december bij de Kamer wordt ingediend. Wat wil hij daar in zetten?
- Illegalen die om medische redenen een verblijfsvergunning willen, zullen hun identiteit moeten bewijzen en ook hun ziekte moeten aantonen. Ze zullen een standaardformulier moeten invullen. Dat is nu allemaal nog niet zo en het aantal medische regularisaties swingt dan ook de pan uit.
- Illegalen die om welke reden dan ook geregulariseerd willen worden zullen zich in België moeten domiciliëren. Dat is nodig omdat de overheid hen dan op dit adres een bevel om het grondgebied te verlaten kan sturen. Nu gaat zo'n bevel naar het gemeentebestuur en moeten de illegalen het daar gaan ophalen. Maar meestal gebeurt dat niet.
- De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV, het orgaan waar een afgewezen asielzoeker in beroep kan gaan, nvdr) zal zijn beslissingen met een gewone aangetekende brief kunnen meedelen. Er is geen ontvangstmelding meer nodig.
- De termijnen om in beroep te gaan worden overal hetzelfde. Nu zijn er nog verschillen tussen die van de Dienst Vreemdelingenzaken, het Commissariaat-Generaal van de Vluchtelingen en de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.
- De organen die over vreemdelingen beslissen zullen niet meer op alle argumenten van die vreemdelingen moeten antwoorden. Het zal volstaan dat deze overheidsorganen hun beslissing zelf voldoende motiveren en de argumenten daarvoor duidelijk maken.
- Wie bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen in beroep gaat omdat zijn asielaanvraag is afgewezen, zal daarvoor onmiddellijk 175 euro moeten betalen. Het gaat om een "rolrecht". Dat bestaat al bij de Raad van State en bij de gewone rechtbanken en Theo Francken (N-VA) had het bepleit bij de RVV.
- De procedure voor de Raad van Vreemdelingenbetwistingen wordt ontvet. Zo wordt de schriftelijke tekst (de zogenaamde "repliekmemorie"), waardoor de partijen antwoorden op wat hun tegenstrevers hebben betoogd, afgeschaft. En er komt een verkorte, uitsluitend schriftelijke procedure voor beroepen die klaarblijkelijk ongegrond zijn.
- Het wordt mogelijk dat de RVV een boete oplegt als het beroep kennelijk onterecht is.
Ondertussen heeft de Orde van Vlaamse Balies al boos gereageerd op de voorstellen. De advocaten vinden het niet kunnen dat de motiveringsplicht van de raadsheren van de RVV wordt beperkt en evenmin zijn ze te vinden voor het rolrecht van 175 euro.
BEDENKINGEN
1. De maatregelen van de regering zijn een druppel op een hete plaat, ze zijn nodig maar onvoldoende. In lopende zaken kan een regering echter moeilijk verregaande maatregelen nemen. Deskundigen zoals Bob Pleysier, voormalige baas van het Klein Kasteeltje, zegden dat opvang die wordt bijgebouwd, ook weer vol komt als geen structurele maatregelen worden genomen. Men moet immers de instroom beperken en de uitstroom versterken.
2. Partijen zoals de N-VA pleiten voor een beperking van de instroom door een versnelde procedure van 14 dagen te creëren voor "oneigenlijke asielaanvragen", die uit een lijst van "veilige landen" komen. In Frankrijk bestaat zo'n lijst en als we de Franse criteria op België toepassen, verwijnen volgens deN-VA onmiddellijk 3.533 kandidaat-vluchtelingen uit veilige landen uit onze opvangcentra. Deze versnelde procedure moet voor de N-VA ook kunnen als de indiener niet meewerkt om zijn identiteit vast te stellen en als de asielvraag kennelijk ongegrond is of niet spontaan (bv. om een verwijdering uit het land te voorkomen). Bovendien wil de partij dat de opvang alleen nog dient voor de eerste aanvraag en niet meer voor beroep.
Het punt blijft evenwel dat de schotten tussen de bijna 30 verschillende procedures die een buitenlander kan gebruiken om wettig in België te blijven, te dun zijn. Buitenlanders hoppen van het ene statuut naar het andere. Ze dienen meerdere asielverzoeken in en tegelijk ook meerdere regularisatieverzoeken. Al deze procedures houden de buitenlander wettelijk in het land, tot het zolang heeft geduurd dat hij automatisch in België kan verblijven. Want dit is uniek in de administratiefrechtelijke procedure om een wettig verblijf in ons land te krijgen: als ze niet afgehandeld is binnen een bepaalde tijd, krijgt de aanvrager automatisch gelijk. Dit voorrecht bestaat in geen enkele andere administratiefrechtelijke of burgerlijke procedure.
Om de instroom te beperken moet de vreemdelingenwet drastisch worden vereenvoudigd: minder procedures, nog slechts één asielaanvraag behouden, het beroep tegen de beslissingen van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen afschaffen, de schotten tussen de verschillende statuten dichten. En tegelijkertijd moet opgetreden worden tegen de perverse en - uiteraard alleen door de laatste groep gewilde - coalitie van Fedasil, idealistische advocaten en mensensmokkelaars. Want hoe kennen al deze buitenlanders, die niet eens onze taal kennen, wel al die procedures bij de kortgedingrechter? Omdat advocaten hen die aanraden. En wie raadt de advocaten aan? Fedasil, in het kader van zijn wettelijk verplichte hulpverleningstaak.
3. Daarnaast moet ook de uitstroom worden bevorderd. Nu worden nog jaarlijks 8.000 illegalen uit het land gezet, 4.000 minder dan enkele jaren terug, zoals Bart Somers (Open Vld) tijdens het migratiedebat zegde. Die daling van het aantal uitwijzingen heeft veel oorzaken:
* de uitwijzingsprocedure werd na de zaak van Semira Adamu moeilijk gemaakt. Er zijn te veel juridische proceduremogelijkheden en te veel mogelijkheden waardoor je in de natuur kan verdwijnen, zoals we zien bij illegale gezinnen met kinderen (zie: hier);
* uitwijzen van asielzoekers uit de Europese Unie heeft geen zin, want die komen toch terug;
* Europa beperkt de mogelijkheden sterk en vooral het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg gaat zijn boekje daar sterk te buiten, zoals Marc Bossuyt, voorzitter van het Grondwettelijk Hof, recent aantoonde (zie:hier);
* sommige uitwijzingen hebben zelfs een aanzuigeffect, omdat de illegaal nog eens extra geld voor thuis mee krijgt.
Een drastische vereenvoudiging van de vreemdelingenwetgeving en een striktere toepassing ervan dringen zich op, wil ons land zijn sociale voorzieningen betaalbaar én realiseerbaar kunnen houden. Het huidige beleid heeft volgens een studie van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebstrijding trouwens geen steun heeft bij de bevolking. Twee op de drie bewoners van België (autochtonen én allochtonen) vinden dat ons land "vol" is. Het wordt tijd om het roer om te gooien.
Lees ook:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten